Ekli dosyayı görüntüle 620
Konu açılmışken ısı pompası nasıl çalışır?
Şekilde: 1=Sıcak radyatör; 2=Kısma boğumu; 3=Soğuk radyatör; 4=Kompresör
Temel prensip sıkışan gazın ısınması, ve üzerinden basınç kalkan gazın soğumasıdır. Lastik şişirirken subap ısınır, bu sebeple. Herhangi bir basınçlı aerosol kutusunu boşaltırken soğur, bu sebeple.
Isı pompası şunu yapar. İki tarafında iki radyatör bulunur, ve devridaim sisteminin içinde özel bir gaz bulunur. Kompresör bu gazı sıcak tarafa yüksek basınçla basar, sıkışma sebebiyle sıcak taraf radyatörü ısınır. Sıcak ve soğuk taraflar birbirinden bir boğumla ayrılmıştır. Kopresörün bastığı gaz sıcak taraftan soğuk tarafa boğumdan geçerken üzerindeki basınç kalkar ve soğur (daha doğrusu sıkıştırma esnasında kazandığı sıcaklığı milimi milimine geri verir).
Teorik bir ortamda bu sistemin dışarıyla hiç bir teması, hiç bir ısı alışverişi olmasa, bu sistem şöyle çalışırdı: Misal, soğuk taraftaki gazın sıcaklığı 10C osun, kompresör basıncıyla sıcak taraftaki gazın sıcaklığı 90C olur (yani sıkıştırmayla +80C ısınır), kısma boğumundan geçerek basıncı kalkan gaz bu 80C'yi aynen geri vererek tekrar 10C'ye inerdi. Ezcümle, soğuk taraf hep 10C, sıcak taraf hep 90C olurdu. Sistem bu haliyle hiç bir işe yaramazdı tabii ki.
Lakin pratikte şöyle oluyor: Isınan gaz 90C'ye çıkıyor, gaz kısma boğumuna seyahat edene kadar bu sıcaklık radyatörden ortama salınarak 90C'den misal 40C'ye iniyor. Yani 50C'lik ısı enerjisini sıcak ortama veriyor. Boğumdan geçen gaz, sıkıştırmada aldığı +80C ısıyı aynen geri veriyor. 40C'lik gazdan 80C basınç kaldırma payı çıkarınca ne kalıyor? Soğuk radyatöre giren gazın sıcaklığı -40C'ye düşüyor. Bu gaz tekrar kompresöre kadar seyahat ederken soğuk ortamdan ısı alarak sıcaklığı tekrar 10C'ye çıkıyor.
Bu devridaim devam ettikçe, soğuk ortamın sıcaklığı sıcak ortama pompalanmış oluyor.
Kompresörü bir yönde çalıştırdığınızda soğuk radyatör evin (veya buzdolabının) içinde oluyor, sıcak radyatör evin (veya buzdolabının) dışında oluyor ve evin (buzdolabının) içindeki ısıyı dışarıya pompalamış yani soğutmuş oluyorsunuz. Kompresörü ters yönde çalıştırdığınızda ise sıcak ve soğuk radyatörler yer değiştirmiş oluyor, evin dışından içine ısı pompalamış yani ısıtmış oluyorsunuz.