Elektrikli araçların Türkiye'nin elektrik tüketimine etkisi

Bu biraz göz ardı ediliyor ama ülkenin altyapı planlaması açısından mühim bir mevzu.

Togg 2024'ten itibaren senede 175.000 araç üretecek. Birkaç sene sonra bunun 350.000 araca çıkarılacağını tahmin ediyorum. Togg bunların bir kısmını ihraç edecek ama ithalat da olacak. Şu an senede yaklaşık 2 milyon yeni araç trafiğe çıkıyor. Bunun 400 bini rahatlıkla elektrikli araç olabilir. Bugün olmasa bile 3~4 sene sonra olur. Neticede senelik 400 bin yeni araç kullanıma girecek desek, bunların ortalama günde 50km yaptığını farz etsek, her sene 400.000 x 50 x 365 = 7 milyar 300 milyon km *ilave* yol elektrikle kat edilecek demektir. Temkin payı ile 8 milyar km diyelim. Beher araç vasati 100 km'de >brüt< 20kWh harcıyor desek, o zaman 400 bin aracın 1 senede tüketeceği elektrik 1,6 TWh çıkar.

Tüm elektrikli araçların toplam tüketimi değil bu. Bir senede trafiğe giren yeni araçların senelik tüketimidir. Yani elektrik üretim ve dağıtım altyapımıza her sene 1,6 TWh ekstra kapasite ilave etmeliyiz ki, uzun vadede elektrikli araçlar sebebiyle bir elektrik arz sıkıntısıyla karşılaşmayalım.

2022 sonu itibarıyla Türkiye'nin senelik tüketimi 334 TWh civarı. Bunun kabaca yarısı yenilenebilir enerjiden karşılanıyor. Yani her sene kurulu gücümüzü sırf elektrikli araç payı olarak %0,5 gibi arttırmamız lazım. Normal ihtiyaç artışının üstüne ekstra artış bu. 10 sene zarfında, senelik trafiğe çıkan elektrikli araç sayısı 800bin, 1 milyon gibi olursa, senelik elektrik kapasite artış ihtiyacı %1'e de dayanabilir.

Bu bağlamda, Akkuyu nükleer santrali tam zamanında devreye giriyor diyebilirim. Bu kadar mükemmel zamanlama olur yani. Devamı da gelecektir (gelmesi de lazım zaten). Ayrıca zamanla güneş enerjisiyle şarj eden otoparkların pıtırak gibi çoğalmasını bekliyorum.

Hatta biz de aracımızı gün içinde en çok nerede park ediyorsak (ev/iş) orada kendi aracımızı kendimiz güneş paneliyle bedava şarj edebiliriz. Bunu da ayrı konuda incelemek lazım esasında.

Yerinde bir soru, ancak yanıt verebilmek için kişisel gözlemlerimizin yeterli olmadığını düşünüyorum.

Yetkili bir devlet kurumunun, orta ve uzun vadeli enerji ikame öngörüleri çerçevesinde yanıtlayabileceği bir sorudur.

Buradaki ikamenin konusu, piyasaya yeni giren a adetlik elektrikli aracın, çeşitli vadelerde kaç adetlik akaryakıtlı aracın trafikten çekilmesine yol açacağı üzerinden, trafikten çekilen akaryakıtlı araçların tükettiği kaynakların geri kazanılmasına karşılık, a adetlik yeni elektrikli aracın tüketeceği elektriğin ne kadar oranda sağlanabileceğidir.

Yeni santral projelerinin sağlayacağı elektrik girdisinin katkıları şüphe götürmez, ancak tüm bu yeni girişimlerin maliyetinin akaryakıttan vazgeçişlerden kazanılacak kaynaklar ile ne kadar karşılanabileceği de bir o kadar önemli.

Petrol yerine elektrik ikame ettiğimizde çok karlı çıktığımıza şüphe yok. Bunun rakam olarak hesabı dediğiniz gibi detaylara muhtaç. Kaç lt mazot kaç kWh elektriğe denk geliyor, maliyetleri nedir, kaç kWh elektriği mazot yerine ikame ediyoruz...

Lakin ben işin kar-zarar boyutunu değil de, Türkiye'nin artan elektrik enerjisi ihtiyacını ve üretim kapasitemizdeki artışların buna ayak uydurup uyduramayacağını merak etmiştim.

Öte yandan, bu işin kar-zarar boyutunu da hesaplamak ilginç olurdu.

Lt mazot <--> kWh elektrik denkliğini bulmak kolay. Togg ayarı bir araç 100km'de kaç lt mazot yakar, kaç kWh elektrik harcar? İşte denklik formülü. Lakin kaç adet elektrikli araç yollarda, daha doğrusu elektrikle yapılan yol toplam kaç km, bunu da yetkili devlet kurumlarımız yayınlar yakın gelecekte diye ümit ediyorum.

Aracın sarfettiği elektriğin içten yanmalı araçlardaki akaryakıt sarfiyatı karşılığı kadar, elektrikli araçların tüketeceği elektrik üretilirken kullanılacak girdilerin hidro-karbon içerme oranı ve bunların çeşitli vadelerde birim fiyat öngörüleri de önemli olacaktır.